Laat me lijden

“Ik had een dip,” vertelt een cliënte. “Zo’n zwaar, taai gevoel, het ging maar niet over. Op een dag kon ik huilen, toen ontspande het een beetje. Maar mijn man kwam me troosten en daarna kon ik niet meer huilen. Ik zei nog tegen hem dat hij me eigenlijk had moeten laten. Maar hij kon er niet tegen om mij verdrietig te zien, zei hij.”

Herkenbaar? Het is moeilijk om een ander mens verdrietig te zien. Wij mochten nooit huilen van mijn moeder toen ik klein was – daar kon ze absoluut niet tegen. We moesten onmiddellijk ophouden met dat gejank, NU! Anders zette ze ons onder een koude douche! Toen ik zelf moeder werd, ging ik dat natuurlijk helemaal anders doen. Als mijn kinderen huilden, wrong ik me in alle bochten om ze weer blij te maken: “Wil je een knuffel, een koekje, zal ik een ijsje voor je kopen?” Later, veel later heb ik pas ingezien dat mijn onderliggende boodschap precies hetzelfde was: niet huilen, want daar kan ik niet tegen.

Nu is er huilen en huilen, en bij kinderen kun je het verschil vaak duidelijk horen. Als ze zich bezeerd hebben of boos worden, is de eerste emotie echt. Wat helpt, is omarmen, vasthouden, een beetje wiegen en lieve woordjes zeggen: “Och och wat naar, nou nou wat een verdriet, schatje toch…” Wat dan ook in je opkomt.
Na een tijdje merk je dat het geluid verandert, het wordt een beetje zeurderig, en op dat moment is het vaak heilzaam om het kind van je schoot te laten glijden en op weg te helpen: “Kun je weer spelen? Hollen maar.”
Weet ik nu.
Maar wat je nooit moet doen, is een kind – of een volwassene – verbieden of verhinderen om echte emotie te voelen.

Natuurlijk help je iemand die om hulp vraagt en natuurlijk troost je iemand die getroost wil worden. Maar soms is het liefdevoller om een mens hartepijn te gunnen, zelfs al krampt en brandt je eigen hart van meegevoel. Laten we niet al te snel en ongeduldig over ruggen wrijven, niet al te dwingerig opbeurende dingen zeggen, nooit de natuurlijke reflex van het huilen proberen te onderdrukken. Het effect daarvan is vooral dat verdrongen emoties veranderen in spanningen, opgeslagen in het lichaam.
Erbij zijn, ruimte geven, holding space, laten voelen wat er te voelen valt zonder je er betuttelend tegenaan te bemoeien, zonder te weten hoe lang het proces duurt of dat te willen versnellen: dat is moeilijk.
Maar helend.

Dat geldt ook voor onszelf. Ook onszelf kunnen we gunnen om ervaringen in de volle diepte te ervaren, inclusief de pijnlijke kanten ervan. Dat is niet altijd makkelijk, zeker niet als je een stoer type bent en het gehaald hebt op zelfdiscipline en doorzettingsvermogen.

Laatst ging ik naar een therapeute die bloedzuigers zette op mijn mijn zere pols. Dat is een soort wondermiddel, middeleeuws maar tegenwoordig grondig onderzocht; de beestjes spuiten allerlei ontstekingsremmende stofjes in je lijf terwijl ze zuigen, en je immuunsysteem reageert door nog meer genezende stofjes te produceren. Dat wist ik allemaal en ik vond het vooral nieuw, opwindend, interessant. Maar toen er vier vreemde wezentjes mijn bloed aan het zuigen waren:

besefte ik dat het op een diepe laag óók best heftig was voor mij, mijn onderbewuste of mijn innerlijke kind. Iets in mij voelde zich gebeten, aangevallen; iets in mij leed, ook later op de dag toen de wondjes overvloedig na-bloedden, wat erbij hoort en juist goed is, maar wat ik niet had verwacht. En ik merkte dat het lastig voor me was om dat helemaal toe te laten.

Ik hoorde het ook bij die ene dappere cliënt die een cosmetische operatie zou ondergaan en van zichzelf eigenlijk alleen maar blij en dankbaar mocht zijn.
“Het is niet of-of, het is en-en,” zei ik bezwerend en ik sprak mezelf net zo goed toe als haar. “Het is fijn dat het kan en natuurlijk ben je dankbaar. En het is óók moeilijk en pijnlijk voor je arme lijf, en beter voor je ziel als dat er ook mag zijn.”

Laten we onszelf toestaan om te lijden als we lijden, ook al is het alleen maar één van de vele lagen die we voelen, ook al is de hele gebeurtenis op zich vooral belangrijk en positief. Elk lijden mag er zijn, en we kunnen anderen maar ook onszelf erin ondersteunen door het te mogen voelen, te erkennen en er ruimte voor te maken.

In onze tijd is lijden niet meer zo natuurlijk en gewoon als het ooit was. We zijn zo rijk en knap geworden dat het lijkt alsof het niet meer hoeft, pijn ervaren. Dan neem je toch een pilletje? Er worden dan ook astronomische hoeveelheden paracetamol, aspirine en ibuprofen geslikt, om nog maar niet te spreken van de talloze soorten antidepressiva die over de toonbank gaan. De dokter, de tandarts, de specialist, iedereen staat te springen om ons leven pijnloos te maken en ook aan het eind, bij het sterven, wordt er kwistig morfine gespoten. Om maar niet te hoeven zien dat iemand lijdt?

Er is in lijden een mystieke diepte.
Deze week is de lijdensweek in de christelijke traditie, de week van de kruisiging en de herrijzenis van Christus. Voor mij is dat minder belangrijk als historisch feit dan als een schitterend symbolisch verhaal dat gaat over de mens, over ons allemaal. Wij allemaal zijn als het ware gekruisigd in de stof, in het bestaan in een kwetsbaar, sterfelijk lichaam, wij lijden allemaal pijn en verdriet, onvrede en onzekerheid. Accepteer het nou maar, zegt het symbool van de Gekruisigde, laat het toe, geduldig en vertrouwend, onderga het zo bewust als je maar kunt en op een dag herrijs je in gelouterde staat.

Want dat is wat er gebeurt als we gevoel niet onderdrukken maar gewoon laten zijn wat het is. Er verandert iets in ons, we worden er nederiger van en dieper, wijzer, liefdevoller, menselijker.

Ons hart is er groot genoeg voor, daarop kunnen we vertrouwen. En dat vertrouwen kunnen we ook geven aan elkaar.

Vrienden worden met je lijf in Centre Lothlorien en Djoj

Van 4-10 juli staat er een weekcursus lichaamsbewustzijn op de agenda van Centre Lothlorien in Frankrijk en deo volente kun je daar met mij als begeleider een week lang elke ochtend heerlijke oefeningen doen om vrienden te worden met je lijf.
Wie Centre Lothlorien nog niet kent: het is een heerlijk ontspannen plek waar veel kan en weinig moet, en waar je geestverwanten treft en proeft van de sfeer van die nieuwe wereld, die wij in ons hart al koesteren. Alle informatie en opgeven bij Centre Lothlorien, te vinden via  deze link.

En vers van de pers het leuke nieuws: zo’n week ‘Vrienden worden met je lijf’ ga ik ook geven in Djoj, Rotterdam, van 2 tot en met 6 augustus. Aan de precieze invulling wordt nog gewerkt, maar zoals het er nu uitziet gaat het om de ochtenden, doe ik het samen met een andere rebalancer, en wordt het heel erg fijn. Je kunt je plaats al reserveren als je wilt, met een mailtje aan mij, mail@lisettethooft.nl.

Leer in één dag beter bloggen

Wil je beter leren bloggen? Kom naar mijn blog-dag op zondag 25 april en oefen met een paar simpele handvatten waardoor je meteen beter leert schrijven. In een kleine groep delen we en krijg je vriendelijke feedback.
De blog-dagen zijn elke keer weer een groot succes.

Belangstelling? mail@lisettethooft.nl en ik vertel je hoe je je kunt inschrijven.  Kun je niet? Op zondag 23 mei is er een herkansing.

Woon je ver weg maar wel dichtbij Wageningen? Check de site van schrijfcoach Annemarie Barbier met wie ik samenwerk – zij geeft ook blog-dagen. Bergamot Tekst & Training. Warm aanbevolen.

Graag tot ziens hier of daar.

5 Antwoorden op “Laat me lijden”

  1. Mooi beschreven. Dankjewel

    1. Dank voor je reactie! Ja verzet tegen alles maakt het alleen maar zwaarder. En pure pijn, lichamelijk of emotioneel, wordt eerst heftiger maar daarna zachter en beter te verdragen als je je er met volle belangstelling en zonder oordeel bewust van blijft.

  2. Mooi beschreven
    Pijn doorleven is zeker een weg naar genezing. Het verzet tegen pijn is nog pijnlijker dan de pijn an sich. Alsof je een ballon telkens onder water blijft duwen die toch weer boven zal komen.

  3. Afgelopen week was ik bij mijn chiropractor. Mijn nek liggend behandelen werkte niet zo goed, hij nodigde mij uit te komen zitten. Hij zei: ik dacht “je kunt zo ms beter ontspannen”. Wat ook zo was. Ik voelde mijn hoofd heel even tegen zijn borst, registreerde dat ergens in mijn lijf. Daarna in de auto kwam de vraag: wat gebeurde daar eigenlijk, dat moment, mijn hoofd heel even tegen zijn borst te voelen. En de tranen kwamen. Opeens het besef: het was iets van geborgenheid. En dat ik dat nog nooit heb ik gevoeld: zo’n
    gevoel van geborgenheid, bij iemand die goed in zijn gevoel zit. Mijn vader had dat niet, mijn moeder niet, nog nooit gevoeld…geborgenheid. En er was de diepe pijn, van het kleine meisje in mij, die dat zo node gemist heeft. Een pijn, bijna te groot. Wat helpend bleek, was: erbij blijven, voel het maar, huil maar. Door dit toe te laten werd de pijn zachter, het duurde een hele dag, maar dat gaf niet. Uiteindelijk maakte het plaats voor dankbaarheid: heel even was het er geweest en leidde het tot heling. Mijn hart is zachter geworden en liefde en dankbaarheid kunnen (weer meer) stromen. Dank voor je mooie schrijfsels, Lisette, altijd voedend. Ik wilde dit graag delen omdat het zo aansluit op je blog hierboven.

    1. Wat een prachtig verhaal Ans, dank je wel voor het delen. Ja zo gaat dat precies: als het innerlijke kind mag voelen wat het ooit voelde maar meteen verdrong omdat het toen te groot was, en je ondersteunt jezelf erin, dan komt het los, dan word je meer jezelf. Misschien is rebalancing iets voor je?

Laat een antwoord achter aan Ronald Kempe Reactie annuleren