Mijn zus was een jaar ouder dan ik, ze heette Heleen, en ik bewonderde haar. Ze was stoer en wild, ze vocht zich vrij, haalde in acht lessen haar rijbewijs en reed meteen 180 op de Duitse Autobahn. Was plotseling met een prinses op vakantie en stond op foto’s naast de oude koningin. Vloog vele malen de hele wereld over als stewardess en liet een draak tatoueren op haar linkerbovenbeen – in de jaren zeventig, lang voordat tattoos in de mode waren. Soms was ze ineens dik. Soms leefde ze op drie lange vingers per dag en werd ze zo tenger dat ze bijna doormidden brak.

Mijn zus had een scherpe tong en daaraan heb ik mijn schrijfcarrière te danken. Ik had een paar stukjes geschreven om mee te doen aan een schrijfwedstrijd van Cosmopolitan dat net was opgestart, en ik las ze aan haar voor.
“Saai,” zei ze. “Langdradig.”
Dus toen heb ik er flink in geschrapt, en ik won, en ik mocht voor Cosmo werken, en later voor andere bladen. Sindsdien weet ik dat je naar kritiek moet luisteren.
Haar taalgevoel was loepzuiver. “Het is niet het woord WAT,” hoor ik haar nog zeggen, “maar het woord DAT.”

Zij kon ook heel goed luisteren. In het dieptepunt van mijn leven, midden-dertigers waren we, toen ik mijn jeugdtrauma’s begon te onderzoeken, belden we dagelijks urenlang en vertelde ik haar alles. Haar aandacht was een immense steun.

Bijna twintig jaar geleden kregen we woorden, zoals dat heet, in een restaurant. Zij zei iets bazigs, ik zei iets bozigs terug. Ze liep het restaurant en mijn leven uit om nooit meer terug te keren.
Al mijn verzoeningspogingen waren vergeefs, al mijn woorden botsten op een rots, jaar in jaar uit. Ik zocht naar verklaringen. Misschien was ze eigenlijk al boos op me vanaf het moment dat ik geboren was? Want door mijn ongewenste komst raakte mijn moeder zwaar in de stress en Heleen die toen een dreumes van een jaar was, heeft dat natuurlijk gevoeld.
Hoe het ook zij, niets hielp.
Zelfs toen ze pancreaskanker bleek te hebben en nog maar kort te leven had. Nee, mij wilde ze niet zien.

Donderdagmiddag 28 oktober ging mijn telefoon: de vriendin die alles regelde. Heleen zou nú palliatief gesedeerd worden, en de vriendin had nog eens gevraagd of het dan niet de hoogste tijd was mij te laten komen, en Heleen had aarzelend ja gezegd.

Ik kreeg het ijskoud, met de telefoon aan mijn oor. Help, dacht ik, ik wil niet, ik durf niet, wat moet ik zeggen?
Oké. Ik at wat, ik dronk een glas wijn, ik werd weer warm vanbinnen en ik wist: natúúrlijk wil ik, natuurlijk ga ik.
En toen vielen me ook de woorden in.

Gelukkig ging mijn dochter mee. Heleen lag in een groot bed in een oudroze kanten nachtjapon waar sprieterige armen uitstaken. We keken elkaar aan.
“Het spijt me,” zei ik. “Vergeef me alsjeblieft. Ik hou van je. Dank je wel.”
De woorden uit de Ho’opono traditie, elk woord oprecht gevoeld met heel mijn hart. Ik zei ze nog een keer, en ik begon te huilen, en zij ook.
“Wat ben je mooi,” zei ik nog – die woorden kwamen vanzelf, ik vond dat echt, het kind in mij vond dat, ze leek een sprookjesfiguur, een stervende toverfee.
“Goede reis,” zei ik bij het weggaan. “En wel thuis.”

Mijn dochter zei later dat ze Heleen “sorry” hoorde prevelen. Ik heb dat niet gehoord, maar ik had het wel gevoeld. In dat ene moment van oogcontact was het glashelder dat we altijd van elkaar gehouden hadden.

Anderhalve dag later was ze vredig ingeslapen.

De nacht erna werd ik wakker en ik dacht: er was iets fijns, wat ook weer? O ja, Heleen is helemaal beter en ze is weer thuis. Nee joh, wist ik met een schok, ze is juist dóód. En toen besefte ik: dat komt op hetzelfde neer. Ze laat me weten dat ze goed is aangekomen, Daar Boven.

Wat is dat gróót, de dood. Wat is dat absoluut.
Nooit meer.
Voorgoed.

Herinneringen komen op in golven. Wat had ze ook weer als kind in mijn poesieboekje geschreven? Ik delf het op uit de doos oude spullen in mijn kelder.
“Kleine druppels water, kleine korrels zand, vormen saam de zeeën, en het grote strand. Kleine liefdesdaden, worden teer en zacht, hebben vaak in ’t kleinste huis het grootst geluk gebracht.”
Worden teer en zacht. In plaats van: wóórden teer en zacht. Een freudiaanse vergissing van mijn zusje die toen tien jaar was, een prachtig handschrift had en uitstekend kon spellen.
Want wóórden teer en zacht – die hadden wij niet geleerd, in dat gezin.

Die heb ik zelf moeten leren.

Heel mijn leven ben ik daarmee bezig geweest. Ik heb veel helpende woorden gevonden, woorden die goed doen, die verheffen, die verbinden. Soms vallen ze me in, soms leen ik ze, vaak krijg ik ze cadeau. Helende woorden die diep doordringen in de ziel, tot in het onderbewuste.
Zoals de mantra-achtige zin die ik leerde in de rebalancing-opleiding: “Mijn hart is groot genoeg voor alle pijn.”

Ons hart is groot genoeg voor alle pijn. Ons hart is groot genoeg voor alle dood, alle afscheid, alle nooit meer en voorgoed. Ons hart is groot genoeg voor alle spijt en onmacht, vergeefsheid en gemis.
Ons hart maakt overal liefde van.
Niet te begrijpen met het verstand, maar wel te voelen.
Voorbij de woorden.

Mijn voorlopige top-10 is:

1. Nirvana – Where did you sleep last night 
2. Grateful Dead – Brokedown Palace
3. Gracias Choir (K.K. Davis) – The Little Drummer Boy
4. Jeff Tweedy – How will I find you
5. Ashana – Ave Maria
6. Saturday Sun – Seagull
7. Elvis Perkins – While you were sleeping
8. John Prine – Clay Pigeons
9. Bach – Erbarme Dich Mein Gott
10. Fairport Convention – Crazy Man Michael

Van welke muziek ga jij huilen? Ik hoor het graag.

Hieronder de mooiste huilfoto aller tijden: het kunstwerk ‘I’m too sad to tell you’ van de tragisch jong omgekomen kunstenaar Bas Jan Ader

Giel Beelen interviewde me voor een podcast en die kun je hier beluisteren.

Het was heel leuk om te doen – hij gaf me alle ruimte. Grappig genoeg was er net die ochtend een grote stroomstoring in Haarlem en we begonnen bij kaarslicht. Halverwege het interview floepte alles weer aan. Het licht ging aan: hoe symbolisch wil je het hebben.

De week nadat de podcast op de site Kukuru was geplaatst, werd ik overspoeld met aanvragen voor rebalancing-sessies. Mijn agenda is nu volgeboekt tot in april 2022.

Lichaamsbewustzijn is het aller- allerbelangrijkste wat er op dit moment bestaat in de wereld. Want de vervreemding van ons lichaamsgevoel ligt aan de basis van alle grote problemen van nu.
Maar gelukkig zijn er nog heel veel meer rebalancers. Voordat je bij mij een afspraak maakt, kun je beter even kijken op de zoekpagina van de Rebalancers om te zien of er een Rebalancer dichterbij jou in de buurt is. We zijn allemaal goed opgeleid en hebben aansluiting met hetzelfde veld van bewustzijn. En als je tips wilt, geef ik die graag: José van de Vooren bijvoorbeeld kan ik van harte aanbeleven, en Joke Mulder allebei in Hilversum; Piet-Jan Hollemans in Gouda, Sofie Meijer in Nijmegen, Monique van Kemenade in Helmond, en vele anderen.

En zoveel andere therapeuten werken met vergelijkbare intentie en technieken. Toen psychologe Marjan Imminkhuizen liet weten dat ze sessies geeft in Nieuwerkerk a/d IJssel met rebalancing massagetechnieken heb ik onmiddellijk een sessie bij haar geboekt. Lees hier haar eerste nieuwsbrief.